VISIE OP CULTURELE EN STEDEBOUWKUNDIGE INTEGRATIE

KRITISCHE ANALYSE VAN ARTISTIEKE EN IDEOLOGISCHE INTENTIES

Geen stad ter wereld wordt zo overweldigend en onomkeerbaar overspoeld door miljoenen vreemdelingen als Venetië. Biennale of geen Biennale: het zijn de “foreigners” en de “stranieri” die beschouwd kunnen worden als de echte, zij het paradoxale inwoners van de lagune-stad. In golven stromen zij door straten, onder bruggen, over kanalen.

Waar wij ook gaan, wij zijn en blijven vreemdelingen: wij ontmoeten ze overal. Maar diep in ons zelf zijn en blijven we ook vreemdelingen voor ons zelf, wellicht zelfs solidair met ons zelf en met de vreemdeling in ons zelf. Deze solidariteit is volgens de biennale-curator 2024 dan ook geen metafoor, symbool of beeldspraak, maar een wereldwijde werkelijkheid. Gericht tegen de wereldwijde agenda’s van oorlog, patriarchaat en kolonialisme, inclusief de giftige, vernietigende gevolgen daarvan voor menselijke en niet-menselijke eko-systemen.

Tegen de brede achtergrond van deze opvattingen, visies, uitspraken, concepten is het niet verwonderlijk dat de biennale venezia 2024 ook kiest voor het “vreemdelingschap” van de niet-europese, inter-continentale, mondiale kunsten. Daarbij staat de gelijkwaardigheid van alle kunsten en kunstenaars voorop: een terechte historische correctie na 118 jaar met 59 eerdere biennales, waarin vooral de witte culturen de toon zetten. Wij allen zijn vreemdelingen, voor onszelf, voor elkaar, voor de hele wereld: het overbruggen daarvan is een nieuwe ideologische missie geworden, psychologisch, maatschappelijk, cultureel, politiek beladen.

Kernvraag daarbij is natuurlijk de vertaling van de thematische curator- theorie naar de representatieve artistieke praktijk: hoe kunnen 88 deelnemende landen-paviljoens, 30 verwante “collateral events” en 126 zelfstandige presentaties onder de noemer “not only biennale” komen tot een integrale, overtuigende verbeelding van het thema “vreemdelingen overal”. Kan de optelsom van 244 exposities, met een veelvoud van 332 deelnemende kunstenaars, kunstwerken, installaties, projecten tot een sluitende en overtuigende uitkomst of uitspraak leiden: tot inzicht en bewustzijn over de rol en betekenis van beeldende kunst in een versplinterde, vervreemde wereld van diversiteit en afstandelijkheid?

Veelzeggend zijn ook de toelichtende teksten bij elke presentatie, installatie, expositie, paviljoen, land of kunstenaar. Soms heel concreet inzake doelstelling, concept, inspiratie, ideologie, techniek, waarbij echter de inhoudelijke relatie naar de veel bredere biënnale-thematiek weinig overtuigend is. Hetgeen ook regelmatig tot verwarring leidt over de relatie tussen woord en beeld. Een overtuigende samenhang daartussen ontbreekt regelmatig en leidt dan ook snel tot onvermijdelijke verschillen van interpretatie en waardering. Waarbij een heldere verhouding tussen toelichting en verbeelding, tussen conceptuele theorie en beeldende praktijk vaak ontbreekt. Maar soms ook tot verrassende ontdekkingen leidt.

NIEUWBOUW MONTESSORI AMSTERDAM CORRECT BINNEN BESTEMMINGSPLAN HARM0NISCHE INTEGRATIE IN BESTAAND MONUMENTAAL DAKLANDSCHAP: TWEE NIEUWE HOOFDVOLUMES VERBONDEN DOOR KLEINE TUSSEN-SCHAKELS

Visie dd 02.08.2024 ism V.V.A.B. Het MLA-Montessori Lyceum Amsterdam is gehuisvest in het historische complex van het RK Ignatius College met klooster en kapel. De monumentale erfgoed status is vastgelegd in een conserverend bestemmingsplan met beperkte volumes en bouwhoogtes. In deze visie wordt aangetoond dat het nieuwbouw-programma daarin kan passen, dit in tegenstelling tot de omstreden voorstellen van het MLA zelf.

PROGRAMMA VAN EISEN totaal = 10.000 M2
DRIE GYMNASTIEKZALEN 3 LAGEN = 1.300 M2 ONDERWIJS GEBOUW 5 LAGEN = 2.700M2 EXTRA ONDERWIJS 4 LAGEN = 1.200 M2 BESTAAND TE HANDHAVEN B+D = 4.800 M2 TOTAAL VLOEROPPERVLAK = 10.000 M2

VOLUMES + BOUWHOOGTE + DAKLANDSCHAP

SPORTGEBOUW
3 GYMNASTIEKZALEN 3 LAGEN GOOTHOOGTE = 17 M NOKHOOGTE = 20 M ONDERWIJS GEBOUW 5 LAGEN GOOTHOOGTE = 14,5 M NOKHOOGTE = 18 M EXTRA ONDERWIJS 4 LAGEN GOOTHOOGTE 11 M NOKHOOGTE = 14,5 M

VERJONGDE BOSSCHE SCHOOL TOT OUD ERFGOED VERHEVEN

Het architecten-bureau van Evers-Sarlemijn heeft in de naoorlogse wederopbouw-periode een stevig, productief aandeel gehad in ontwerp en realisatie van woningbouw en scholen in oa Amsterdam west: Bos en Lommerweg, De Vlugtlaan, Haarlemmerweg. Behalve de door de ideale harmonische verhoudingen van Het Plastisch Getal werd en wordt hun werk gekenmerkt door de sobere baksteen-architectuur, inclusief de klassieke hiërarchische en herkenbare elementen zoals plint, kroonlijst, architraaf, latei.

Noord een opdracht van bouwbedrijf De Waal, dat voor Evers Sarlemijn oa ook woningbouw in Gorinchem had gerealiseerd. Het bedrijf had daarnaast ontwikkelings-ambities, waarvan Bosplaat in Amsterdam een van de eerste projecten was. Het bestemmingsplan voorzag in traditionele eengezins-rijen-huizen, maar de markt vroeg ook toen reeds om een meer onderscheidende woonvorm. Daarnaast had opdrachtgever-ontwikkelaar behoefte aan een meer specifiek herkenbaar concept, als “verdien-model” in de veranderende woningmarkt.

Voor het project Bosplaat leidde dat tot een sterk samenhangend stedenbouwkundig ensemble, enigszins introvert naar binnen gekeerd, in positieve zin herkenbaar en afwijkend van de gangbare eengezins-stroken in de directe omgeving. Binnen het bestemmingsplan bleek een hoger bebouwingspercentage mogelijk, met een grotere bebouwingsdichtheid, en een hogere floor-space-index FSI. De onderscheidende kwaliteiten van woning en woon-complex werden versterkt door de sobere baksteen-architectuur, als eigenzinnige amsterdamse vertaling van de bossche school. Vergelijkbare voorbeelden waren of zijn in Amsterdam, bij mijn weten niet of nauwelijks te vinden. Ook de meest oorspronkelijke ontwerp-inspiratie gaat terug tot de klassieke, romeins-griekse patio- en atrium-huizen.

Samenvattend zijn de meest overtuigende bijzonderheden van het Bosplaat-ontwerp: een gemotiveerd opdrachtgeverschap gericht op onderscheidende conceptuele kwaliteit van woonvorm en architectuur: sober, beheerst, bescheiden, doelgroep-gericht, herkenbaar als stedenbouwkundige eenheid en ensemble. Het vastleggen daarvan als gemeentelijk monumentaal erfgoed doet recht aan de onderscheidende kwaliteiten.

20 NIEUWE STADSPARKEN + 20.000 NIEUWE WONINGEN LANGS A10

240-320 GROTE WOONSCHEPEN MET48.000-64.000 WONINGEN

BEHOUD BINNENDIJKS PATROON + UITBREIDING DRIJVEND WONEN

4 VISIES MODELLEN VOOR WONEN + WERKEN CF BESTEMMINGSPLAN

ALTERNATIEVE DOORREKENING: GROOT STADSPARK + EXTRA WONINGEN