VERJONGDE BOSSCHE SCHOOL TOT OUD ERFGOED VERHEVEN

Het architecten-bureau van Evers-Sarlemijn heeft in de naoorlogse wederopbouw-periode een stevig, productief aandeel gehad in ontwerp en realisatie van woningbouw en scholen in oa Amsterdam west: Bos en Lommerweg, De Vlugtlaan, Haarlemmerweg. Behalve de door de ideale harmonische verhoudingen van Het Plastisch Getal werd en wordt hun werk gekenmerkt door de sobere baksteen-architectuur, inclusief de klassieke hiërarchische en herkenbare elementen zoals plint, kroonlijst, architraaf, latei.
Als jong medewerkend architect was mijn ontwerp voor de woningen aan Bosplaat Amsterdam Noord een opdracht van bouwbedrijf De Waal, dat voor Evers Sarlemijn oa ook woningbouw in Gorinchem had gerealiseerd. Het bedrijf had daarnaast ontwikkelings-ambities, waarvan Bosplaat in Amsterdam een van de eerste projecten was. Het bestemmingsplan voorzag in traditionele eengezins-rijen-huizen, maar de markt vroeg ook toen reeds om een meer onderscheidende woonvorm. Daarnaast had opdrachtgever-ontwikkelaar behoefte aan een meer specifiek herkenbaar concept, als “verdien-model” in de veranderende woningmarkt.
Voor het project Bosplaat leidde dat tot een sterk samenhangend stedenbouwkundig ensemble, enigszins introvert naar binnen gekeerd, in positieve zin herkenbaar en afwijkend van de gangbare eengezins-stroken in de directe omgeving. Binnen het bestemmingsplan bleek een hoger bebouwingspercentage mogelijk, met een grotere bebouwingsdichtheid, en een hogere floor-space-index FSI. De onderscheidende kwaliteiten van woning en woon-complex werden versterkt door de sobere baksteen-architectuur, als eigenzinnige amsterdamse vertaling van de bossche school. Vergelijkbare voorbeelden waren of zijn in Amsterdam, bij mijn weten niet of nauwelijks te vinden. Ook de meest oorspronkelijke ontwerp-inspiratie gaat terug tot de klassieke, romeins-griekse patio- en atrium-huizen.
Samenvattend zijn de meest overtuigende bijzonderheden van het Bosplaat-ontwerp: een gemotiveerd opdrachtgeverschap gericht op onderscheidende conceptuele kwaliteit van woonvorm en architectuur: sober, beheerst, bescheiden, doelgroep-gericht, herkenbaar als stedenbouwkundige eenheid en ensemble. Het vastleggen daarvan als gemeentelijk monumentaal erfgoed doet recht aan de onderscheidende kwaliteiten.